7 wijze lessen over de inrichting van het klaslokaal

Heb je wel eens nagedacht over welke invloed de leeromgeving heeft op het leerproces? En hoe die omgeving eruit moet zien om leren te bevorderen? Of ben je getriggerd door deze vraag? Lees dan snel verder!

Door de focus op blended learning is er de laatste tijd vaker aandacht voor de inrichting van de online leeromgeving. Maar door de mogelijkheden die de online leeromgeving biedt, is het juist belangrijk om ook aandacht te hebben voor de implicaties die blended learning heeft op de fysieke leeromgeving en hoe die eruit moet zien om leren te bevorderen.

Een expert op dit gebied is Adam Finkelstein, associate director Learning Environments (Psysical and Digital) van de afdeling Teaching en Learning Services op de McGill University in Montreal, Canada. Adam ontwikkelt universiteits-brede initiatieven om studieplekken en lokalen te verbeteren. Het draait voor Adam om choice architecture, dat zijn de keuzes in het ontwerp van een ruimte die het gedrag van mensen beïnvloeden. Denk bijvoorbeeld aan de supermarkt. Alle producten liggen op een bepaalde manier en volgorde, om de verkoop te stimuleren.

Team ICTO was aanwezig bij een keynote van Adam op het EPIC congres in mei 2022 en we haalden er een paar wijze lessen uit. Ben je benieuwd naar de hele keynote? Klik dan hier.

 

Wijze les 1

Wat we vanuit de wetenschap weten over hoe mensen het beste leren, is samen te vatten in een aantal stellingen. Voor het inrichten van goede leeromgevingen, zou je volgens Adam Finkelstein rekening moeten houden met:

• Learning is not a spectator sport (Chickering & Ehrmann, 1996)
• Active learning means that the mind is actively engaged and students are dynamic participants in their learning. They are reflecting on and monitoring both the processes and the results of their learning (Barkley, 2009)
• The one who does the work, does the learning (Doyle, 2008)
• As you enter a classroom ask yourself this question: If there were no students in the room, could I do what I am planning to do? If your answer to the question is yes, don’t do it. (General Ruben Cubero, VS army)

• Wijze les 2

  De inrichting en uitstraling van een (online) leeromgeving hebben effect op hoe studenten denken over leren en het onderwijs. Ze creëren verwachtingen bij studenten over hoe ze zich moeten gedragen, hoe ze moeten leren en hoe belangrijk hun school het leren en onderwijs vindt. Adam liet de zaal rechts op zijn universiteit McGill zien als voorbeeld van een fysieke leeromgeving die niet uitnodigt tot actief leren. Er zijn ook voorbeelden van online leeromgevingen die niet uitnodigen te leren. Denk aan het ontbreken van structuur en mogelijkheden om actief te leren.

• 

  De oude collegezaal op McGill (uit presentatie A. Finkelstein)

Wijze les 3
De inrichting van de leeromgeving is van invloed op de mate van interactie tussen docenten en studenten en tussen studenten onderling. Het is wetenschappelijk bewezen dat de mate van interactie van invloed is op het leerproces. Hoe meer interactie, hoe hoger de leeropbrengst. Het is daarom belangrijk dat de tafels en stoelen zo worden geplaatst dat alle studenten contact kunnen maken met de docent en/of hun medestudenten (Perkins & Wieman, 2005).

Wijze les 4

Gedeelde besluitvorming. Een van de succesfactoren van de afdeling van Adam Finkelstein is de gedeeld besluitvorming over hoe de (toekomstige) leeromgeving op McGill eruit moet zien. Alle stakeholders, van roosteraars, huisvesting tot docenten en studenten hebben samen didactische principes opgesteld waaraan elke fysieke leeromgeving moet voldoen. Daarna werkten ze uit hoe dit er in de praktijk uit kan zien. Klik hier voor de principes voor de fysieke leeromgevingen op McGill.

Wijze les 5

Begin met kleine stappen en experimenteer. Adam gaf als voorbeeld een ‘klassieke’ collegezaal met draaiende, comfortabele bureaustoelen, in plaats van klapbare bankjes. Zo konden studenten makkelijker overleggen met elkaar. Dit waren de eerste stappen richting de ‘active learning classrooms’ op McGill.

Wijze les 6

Bied docenten en studenten voldoende en op tijd ondersteuning voor het juiste gebruik van leeromgevingen en de bijbehorende technologie. Ondersteuning kan op verschillende momenten worden gegeven, zoals voor de les door middel van uitleg, rondleiding en instructiemateriaal. Maar ook tijdens de les kan directe support wenselijk zijn.

Wijze les 7

Evalueer of de leeromgeving wordt gebruikt zoals hij is bedoeld en doe dit het liefst al voordat de leeromgeving in gebruik wordt genomen.

Ben je door deze wijze lessen uit de keynote van Adam Finkelstein op ideeën gekomen voor de onderwijsruimtes op jouw faculteit? Of heb je mooie voorbeelden van een inrichting van de leeromgeving? Deel ze dan via het netwerk Blended Learning En onthoud, begin klein en experimenteer!

 

Bronnen

Barkley, E.F. (2009). Student Engagement Techniques: A Handbook for College Faculty. San Francisco : Jossey-Bass

Chickering, A.W. and Ehrmann, S. C. (1996), Implementing the Seven Principles: Technology as Lever, AAHE Bulletin, October, pp. 3-6

Doyle, T. (2008). Helping students learn in a learner-centered environment: a guide to facilitating learning in higher education. Sterling: Stylus Publishing

Perkins, K. K., & Wieman, C. (2005). The surprising impact of seat location on student performance. The Physics Teacher, 43, 30-33

Foto header: https://www.inholland.nl/onderzoek/lectoraten/studiesucces/sociale-en-academische-integratie/